ਸਿੱਖ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕੌਮ ਹੈ ਜੋ ਕੌਮ ਰਾਜਸੀ ਧਿਰ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜ਼ੂਦ ਰਾਜਸੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਗੁਲਾਮ ਧਿਰ ਵਾਂਙ ਹੀ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਬੇਲੋੜੇ ਜਾਂ ਬੇਵਕਤੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕੌਮੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਕਾਂਟੋ-ਕਲੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜ਼ਿਆਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਤ ਨਵਾਂ ਸੂਰਜ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਵਿਵਾਦ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦਿਨ ਢਲਦੇ ਤੱਕ ਘਰ ਵਿਚਲਾ ਕਾਂਟੋਂ-ਕਲੇਸ਼ ਸ਼ਿਖਰਾਂ ’ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹਾਕਮ ਧਿਰ ਤਾਂ ਬਾਘੀਆਂ ਪਾਉਂਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਜੋ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜ-ਮਰਨ ਲਈ ਉਤਾਰੂ ਹੋਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਹੈ? ਜੋ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੀ- ਆਪਣੀ ਧੜੇਬੰਦੀ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਔਖਾ ਹੈ? ਜੋ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਲਝੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਲਝਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕੀ ਜ਼ੋਰ ਲੱਗੇਗਾ?
– ਤਾਜਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ।